اصلاح آگاهی و نگرش عمومی مردم نسبت به وظایف نمایندگان مجلس

 کارشناس مسایل اجتماعی گفت: اگر یک نماینده مجلس، ذهن خود را صرفاً به امور خرد و شخصی تک‌تک موکلین خود مشغول کند، از انجام وظایف اصلی، اقدامات عام المنفعه، نظارت، طرح‌های عمومی، توجه به ابعاد اجتماعی فرهنگی و غیره باز خواهد ماند.

حمیدرضا ترکمندی کارشناس ارشد مدیریت و مشاور امور اجتماعی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه کردستان، اظهار داشت: هر نماینده مجلس به مانند تمام انسانها و بر اساس حس نوع دوستی، وظیفه شناسی و مسئولیت پذیری می باید در رفع مشکلات همنوعان تلاش کند و در دین مبین اسلام بر رفع حاجات نیازمندان و گرفتاران تاکید شده است که نماینده هم از آن مستثنی نیست؛ اما در بعد اجتماعی – کارکردی، نماینده مجلس با سایر مردم و مسئولان تفاوت‌هایی دارد و به دلیلی اینکه موکل عموم مردم است، باید تلاش‌ها و اقداماتش را در سطح کلی تر و به عبارتی عام المنفعه، متمرکز کند.

وی عنوان کرد: یکی از وظایف مجلس و نمایندگان نظارت بر اجرای صحیح قانون در سطح کشوری، استانی و شهرستانی است.

وی ادامه داد: اگر یک نماینده مجلس خود را درگیر پیگیری درخواست‌های شخصی مردم که حقیقتا در شان یک نماینده و شخصیت حقوقی نیست، کند به مرور تمام مردم منطقه متضرر شده و اقدامات اساسی، زیر بنایی و آینده نگر بسیار کند خواهد شد.

حمیدرضا ترکمندی افزود: بر اساس یک نگرش غیر منطقی از دهه های پیش تا کنون معمول شده که موکلان به نماینده مجلس نگاهی نامعقول به عنوان حلال مشکلات شخصی خود دارند و این نگرش در ارائه درخواست های فردی آنان از جمله، درخواست وساطت برای قبولی در یک درس، درخواست انتقال یک کارمند به شهر دیگر، یافتن ضامن برای دریافت وام، درخواست از نماینده برای سفارش و دریافت وام خارج از نوبت، ضمانت نماینده از برگشت نخوردن چک، مراجعه به نماینده برای دریافت کمک هزینه، ارائه درخواست برای ثبت نام یک دانش آموز در مدرسه ای خاص و هزاران درخواست دیگر که ارتباطی با وظایف اصلی، کارکردها، اهداف نماینده و غیره ندارد، مشاهده می شود.

این کارشناس ارشد مدیریت ضمن تاکید بر اینکه ما ادعا نداریم که نماینده مجلس برای رفع مشکلات مردم اقدام نکند، گفت: به جای پیگیری خواسته های جزیی فردی، باید به دنبال تهیه طرح ها و پیشنهادات، شناسایی علل کلی مشکلات، انجام کار کارشناسی توسط گروه مشاوران برای وضعیت‌سنجی و راهکاریابی مشکلات منطقه بود.

وی افزود: تجربیات نشان داده که حتی ارزیابی موکلین از کفایت نمایندگان مجلس، بر برآوردن خواسته فردی، متمرکز نیست چرا که به دلایلی چون بالا رفتن سطح آگاهی مردم، وجود نخبگان و فرهیختگان و اقشار تاثیر گذار در جامعه، اطلاع از وظایف نماینده مجلس و غیره، مردم یک منطقه نمره عالی خود را به فردی می دهند که کارهای عام المنفعه بیشتری با رعایت عدالت جغرافیایی و فرهنگی را انجام داده باشد.

ترکمندی با اشاره به استرس بالای نمایندگان مجلس گفت: اگر نمایندگان خود را درگیر انجام خواسته های فردی مردم که به سایر مسئولان اجرایی مربوط است، نمایند، همیشه ذهنی مشغول، احساس شکست و پیروزی غیر ضرور، هجوم دوباره درخواستهای شخصی، اصطکاک و دل نگرانیهای احتمالی غیر لازم، عدم تمرکز برای کارهای بزرگتر را به دنبال داشته و موجب تضعیف روحیه و انگیزه وی شده و در نهایت به ضرر کل مردم منطقه خواهد بود.

وی با انتقاد به برخی نمایندگان نقاط مختلف کشور گفت: یکی از عوامل فرهنگ سازی و ایجاد یا تغیر نگرش مردم نسبت به نمایندگان، متاسفانه خود نمایندگان هستند، که از مهارت نه گفتن، استفاده لازم را نمی برند و وعده هایی به افراد می دهند تا دل هیچ مراجعی را نشکنند و به این ترتیب برای فرد مقابل ایجاد حق کرده و زیر فشار انبوهی از خواسته های فردی باقی می مانند و به گونه ای که حتی امکان یک حضور ساده در اماکن و معابر عمومی برای مشاهده و لمس مشکلات موجود را ندارند، زیرا دهها نفر برای طرح مشکلات شخصی اطراف وی را گرفته و مانع مصاحبه رو در روی وی با جامعه هدف خواهند شد.

این پژوهشگر مسایل اجتماعی با اشاره به مصاحبه و نظرسنجی‌های خود در سنوات گذشته در مورد رضایت مردم از نمایندگان گفت: بر عکس تصورات قالبی موجود، مردم نماینده ای را که با رعایت ادب و احترام و توضیح کوتاه، نه بگوید و انجام یک درخواست را به دلایل قانونی و کارکردی از عهده خود خارج کند، بیشتر دوست دارند تا کسی که فی الحال قول همکاری کامل را می دهد و افرادی که در این مورد خواسته شان بر آورده نمی شود، تبلیغات منفی بر علیه کارایی و اثر بخش بودن نماینده را با استناد به گفته‌ها و تجربه خود مطرح می‌کنند.

 ترکمندی مجدداً به اهمیت رفع مشکلات مردم اشاره کرد و گفت: در حدیث گرانبهایی از پیامبر اکرم (ص) آمده است: " کسى که یک گرفتارى دنیوى برادرش را رفع کند، خداوند با رحمت خود به او مى نگرد و گرفتاریهاى او را در دنیا و آخرت رفع مى نماید" که مسلماً هر نماینده مانند سایر انسانها باید به فکر آخرت خود نیز باشد اما نباید به هیچ وجه از انجام وظایف اصلی خود غافل شود چرا که در برابر عموم مردم و خداوند متعال مسئولیت دارد.

وی افزود: اما قبلاً بدعت‌های ناپسندی پایه ریزی شده بود که حتی به مراجعان نیازمند، مبالغ کمک نقدی در دفاتر نماینده تحویل داده می شد که در اذهان مردم به یک موسسه خیریه تغییر کارکرد داده شده بود و انبوه مراجعان، وقت و توان نمایندگان و مسئولان دفاتر را گرفته و کارهای عام المنفعه تقریبا به فراموشی سپرده می شد و موجب رنجش خاطر نخبگان، مشاوران، فرهیختگان و اقشار تاثیر گذار هم شده بود چرا که نمایندگان و مسئولان دفاتر به نظرات عمومی آنان توجهی نمی کردند.

این مشاور امور اجتماعی به یک نقص در کار نمایندگان در سطح کشور اشاره کرد و گفت: اینکه عده زیادی از مردم با مراجعه نماینده به حوزه یا محل یک پروژه، نامه های شخصی در دست داشته و مایلند حتما به شخص وی برسانند، نه تنها امتیازی نیست بلکه نشان از نبود پل های ارتباطی مطمئن، عدم اطمینان مردم به کارکنان دفاتر و همراهان نماینده، عدم اعلام وصول درخواستها از سوی دفاتر دارد.

ترکمندی بیان کرد: در یک درجه بالاتر مشاهده می شود که موکلین در محل پروژه یا جلسات رسمی، انتظار برگزاری یک جلسه مشاوره خصوصی طولانی با نماینده را دارند که معمولا بر اثر کمبود وقت و عدم تجمیع حواس نماینده، ناکام مانده و باعث نارضایتی یا ثبت خاطره بد مبنی بر بی احترامی و غیره خواهد شد و باید برای رفع این دلنگرانیهای غیر ضرور کلیه کارکنان دفاتر نمایندگان آموزش‌های مدیریتی و روابط عمومی را بگذرانند.

 وی همچنین با اشاره به یک تصور عمومی نادرست از کارکرد نمایندگان در کشور گفت: به دلایلی اکثر مردم فکر می کنند کار نماینده صرفا تلاش برای آسفالت یک جاده، جدول کشی، درست کردن دست انداز خیابان، تعویض لامپ های روشنایی، پرداخت تسهیلات بیشتر به مردم و غیره است و از طرف دیگر برخی از نمایندگان هم به اموری که بیشتر در دید موکلین خود باشد علاقه بیشتری برای رسیدگی و پیگیری داشته اند اما از رسیدگی به امورات اجتماعی، فرهنگ سازی، تغییر نگرش هابرای اشاعه نوآوری، روحیه کار و تلاش، قناعت، حذف رسوم و آداب غیر کارکردی و هزینه بر، ایجاد انگیزه در مردم و مسئولان برای کاهش آسیب های اجتماعی و غیره غافل می شوند در حالیکه می شد، با نظر سنجی های علمی، تشخیص داد که انجام کدام کارها موجب رضایت حداکثری و رفع اضطراب های عمومی منطقه خواهد شد، و تقریبا همگی به توسعه، تقویت زیر ساختها و غیره طبق معمول تاکید می کنند که کسی منکر آنها نیست. 

وی افزود: در مجموع مشکلات فرهنگی اجتماعی مردم به مراتب بیش از مشکلات اقتصادی عواقبی مانند مهاجرت، افزایش بیکاری، عدم رونق کسب و کار می باشد و در نهایت باید نگاه پدر مآبانه به نمایندگان مجلس و مدیران استانها نیز تغییر یابد که تا کنون شاهد تلاشهای علمی و اثربخش برای تحقق آن نبوده ایم.

 ترکمندی در ادامه درباره هجوم مردم برای طرح درخواستهای فردی به اطراف نماینده گفت: این کار مشکل دیگری را هم به دنبال دارد و یک تصور نادرست عمومی شکل خواهد داد که هرکسی که زرنگ باشد و بتواند نماینده را ملاقات کند شاید مشکلش حل شود اما فردی که در مناطق دور دست، روستاها و بخش ها زندگی می کند دچار استرس شده زیرا امکان هیچ نوع ملاقاتی با نماینده را ندارد پس ممکن است برداشت کند که  کسی به فکر حل مشکلاتش نیست.

این پژوهشگر مسایل اجتماعی پیشنهاداتی به نمایندگان مجلس ارائه کرد و گفت: متاسفانه هنوز هم برخی نمایندگان در سراسر کشور از ابزار ارزان و در دسترس مردم مانند سایت اینترنتی، پیامگیر صوتی، سامانه پیامک، پست الکترونیکی و غیره استفاده نکرده و حتی پست الکترونیکی شخصی خود را نیز به عموم مردم معرفی نمیکنند تا شاهد انباشتگی درخواست ها نباشند و مردم بتوانند نظرات و پیشنهادات خود را با خیالی آسوده ارسال نمایند که باید توسط مسئولان دفاتر هم اعلام وصول گردد.

 وی افزود: در عوض بعضی از نمایندگان در شبانه روز بیش از 300 تماس و صدها پیامک دارند که امکان پاسخگویی به همه آنها نیست و فقط موجب اشتغال ذهنی وی و بعضا دلنگرانی دیگران خواهد شد.

وی گفت: استفاده از گروه مشاوران امین و متخصص جای خود را با سفارش گیری و سفارش دهی و تلاش برای حل مشکلات کلی منطقه عوض کرده و نمایندگان به دلیل هجم بالای کارها و مشغله های ذهنی کاری، استفاده از پتانسیل عظیم مشاوران امین و بی طمع را به فراموشی سپرده اند و وقت آن رسیده که بدعت نامطلوب سفارش گیری اطرافیان که مضرات زیادی را برای محبوبیت نماینده در اذهان عمومی در پی دارد، برچیده شود.

 ترکمندی به مجمع نمایندگان استانها پیشنهاد کرد: قبل از اینکه برای تفکر در مورد طرح های استانی جلسات مشترک برگزار کنند، بهتر است جلسه ای اختصاصی در مورد ساماندهی و اتخاذ وحدت رویه در دریافت درخواستها، نظرات، نقدها و پیشنهادات مردمی برگزار کنند تا علاوه بر اینکه به کاهش استرس های خود به صورت مشترک سهیم شوند، بدعتهای غیر کارکردی را برچیده و بر مشکلات بسیار مهم فردگرایی موکلین فایق آمده و برای جمع گرایی عام المنفعه به سهم خود برنامه ریزی و فرهنگ سازی نمایند که در صورت موفقیت شاهد نو آوریهایی می شوند که در بطن آنها، موفقیتهای بزرگتر برای خود، حوزه و استان کسب خواهند کرد و در نهایت،رضایت عمومی را نظاره گر خواهند شد.

 این مدرس دوره های آموزش ضمن خدمت، همچنین به نمایندگان پیشنهاد داد: به جهت بافت سنتی اجتماعی برخی مناطق کشور، ملاقاتهای مردمی از اهمیت خاصی در ایجاد رضایت و شناسایی مشکلات عمومی منطقه برخوردار است و حضور نماینده در دفتر یا محل بخصوص برای استماع نظرات مردم، در تغییر نگرش آنها، خنثی کردن شایعات احتمالی، احترام عملی برای مردم و غیره طبق برنامه منظم دوره ای با اولویت پیشنهادات عمومی، موثر بوده اما نیازمند برنامه ریزی دقیق توسط دفاتر نمایندگان است.

 ترکمندی به نوع نگرش نادرست مردم به نمایندگان و حتی استانداران و فرمانداران هم اشاره کرد و گفت: تا زمانیکه برداشت مردم از نمایندگان مجلس و مسئولین  صرفا یک نگاه پدر مآبانه باشد و اینکه خودشان منفعل باشند تا مسئولان شرایط کار، تسهیلات، وام و محل کار و غیره را برای کارهای روتین و یا آماده سازی امکان کار پشت میز نشینی را فراهم کنند، نه تنها از نوآوری و افزایش انگیزه موفقیت خبری نخواهد بود، بلکه برعکس شاهد افزایش گلایه ها از بیکاری به دلیل کمبود کار مسئولان، نبود وام و شاهد توجیهات و اظهار نظرات غیر کارشناسی آنان که با حرارت و ایمان کامل بیان می شود هم خواهیم بود و حتی شنونده عادی را هم تحت تاثیر وسپس اقناع قرار می دهد.

 وی افزود: این در حالی است که بدون توجه به توانایی های خود که همیشه بر پول و وام استوار نیست فقط به درد دل و ادامه روند بیکار ماندن، فرافکنی، دلیل تراشی، سرزنش مسئولان و خانواده و غیره ادامه خواهند داد.

 وی خاطرنشان کرد: با مطالعه سرنوشت و وضعیت کشورهای توسعه یافته و یا موفق و در حال توسعه، متوجه می شویم که مردم به صورت منفعل برای قدم در راه کار کردن، صرفا به امید یک معرفی نامه و سفارش برای دریافت یک وام پنج یا 10میلیون تومانی نیستند و به جای آن به امید حمایت های معنوی و تدوین قوانین و مقررات حمایتی از کار آفرینان و صاحبان شغل در سطح کشوری هستند و انتظارات خود از وکلای مجلس را محدود به این خواسته های فردی و بعضا کم ارزش نخواهند کرد، اما چه کسی برای ایجاد این طرز تفکر اقدام کند، که موضوع جداگانه ای است.