کارنامه مجلس هشتم به روایت نمایندگان؛ بهار و خزان بهارستانی ...

بررسی نقاط ضعف و قوت چهار سال فعالیت مجلس هشتم، زمان زیادی می‌طلبد چه اینکه در این سال‌ها فراز و نشیب‌های زیادی در عرصه سیاسی کشور نیز وجود داشته و همین امر ارزیابی دقیق از عملکرد دوره هشتم مجلس را دشوارتر می‌کند.

---

به گزارش مجلس نهم ، در گفت‌وگوهایی جداگانه‌ با پانزده نماینده مجلس شورای اسلامی، کارنامه مجلس هشتم را از نگاه آنان بررسی کرده ایم.

نقطه قوت: دیپلماسی فعال پارلمانی

نقطه ضعف: اتلاف وقت مجلس برای استیضاح وزرا و سوال از رییس‌جمهور

فاطمه آلیا نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، بهترین عملکرد مجلس هشتم را در بحث سیاست خارجی و دیپلماسی پارلمانی عنوان می‌کند و می‌افزاید: در این زمینه قوانین مصوب خوبی در مجلس وجود داشته است از جمله چند طرح در کمیسیون امنیت ملی با عنوان افشای نقض حقوق بشر آمریکا و یا احقاق حق جانبازان شیمیایی به تصویب رسیده است.

وی همچنین تصویب قانون هدفمندی یارانه‌ها را نمادی از همکاری دولت و مجلس در جهت پاسخ‌گویی به مطالبات مردم می‌داند.

آلیا در ارزیابی خود از نقطه ضعف مجلس هشتم، می‌گوید: آنچه مردم نسبت به آن گلایه‌مند بودند و برای مجلس هزینه‌هایی در برداشت، اتلاف وقت مجلس برای استیضاح وزرا و سوال از رییس‌جمهور بود؛ در حالی که می‌شد با صرف وقت کمتر و از شیوه‌های بهتری این موضوعات را پیگیری کرد و در مقابل وقت بیشتری را برای رسیدگی به مطالبات مهم‌تر مردم مثل رفاه، ‌معیشت و وضعیت فرهنگی اختصاص داد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی همچنین ابراز عقیده می‌کند که اولویت‌بندی مجلس هشتم با اولویت‌بندی موکلین آن فاصله داشته است.

نقطه قوت: تنقیح قوانین

نقطه ضعف: عقب نشینی مجلس از برخی مواضع مثل وقف دانشگاه آزاد

غلامرضا دهقان ناصر‌آبادی نماینده کازرون نیز معتقد است که مجلس هشتم بر اساس نظرسنجی‌ها از مجالس موفق بعد از انقلاب بوده چرا که فارغ از کشمکش‌های سیاسی و بر اساس نظر کارشناسی فعالیت‌های خود را سامان داده است.

وی تنقیح قوانین را بهترین اقدام مجلس هشتم می‌داند و می‌افزاید: ما قوانین متناقض زیادی داریم که روی هم انباشته شده و می‌طلبید تنقیح قوانین انجام شود تا هم از حجم قوانین متناقض کم شود و هم اینکه کارآمدی مجریان بیشتر شود و از سردرگمی آنها جلوگیری شود.

این عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، در ادامه می‌گوید: ایرادی که به مجلس هشتم وارد بود، این بوده که در چند مورد محدود از موضع خود عقب‌نشینی کرده که شاید این امر صدمه‌ای به مجلس وارد کرده است.

نماینده مردم کازرون در مجلس شورای اسلامی، وقف دانشگاه آزاد را از جمله مواردی می‌داند که معتقد است عقب‌نشینی مجلس درباره آن مصوبه در آن مقطع زمانی مناسب نبوده و می‌شد آن را بهتر مدیریت کرد.

نقطه قوت: تصویب برنامه پنجم و قوانین مادر اقتصادی

نقطه ضعف: عملکرد نظارتی

حسن کامران نماینده اصفهان نیز نمره ۸ از ۲۰ را به نظارت مجلس هشتم می‌دهد و می‌گوید: هر آنچه در جریان نظارت، نمایندگان سوالات‌شان را پس گرفته‌اند و یا در تحقیق و تفحص و استیضاح این اتفاق افتاد، نمره منفی مجلس حساب می‌شود و به نظر می‌رسد هر نماینده‌ای که چنین کاری کرده در حدی روغن‌مالی شده است؛ بنابراین ضعف مجلس هشتم در نظارت آن بوده است.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌افزاید: قانونی به نام نظارت بر نمایندگان با تذکر مقام معظم رهبری تصویب شد که قانون کاملی نیست، اما اگر همان قانون هم اجرا شود باز هم خوب است به شرط اینکه کمیته‌ای که قرار است بر نمایندگان نظارت کند، ثروت آنها را اعلام کند، امتیاز نگرفته باشد و سیاسی‌کاری هم نکند.

وی تصویب برنامه پنجم، بررسی لایحه بودجه ۹۱ و تصویب برخی قوانین مادر از قبیل قانون تجارت و رفع موانع کسب و کار را از نقاط مثبت عملکرد مجلس هشتم می‌داند.

نقطه قوت: نظارت دقیق و مدیریت قوی

نقطه ضعف:-

داوود محمدجانی نماینده مردم آباده در مجلس شورای اسلامی نیز،‌ نظارت دقیق و مدیریت قوی را از نقاط قوت مجلس هشتم عنوان می‌کند و می‌افزاید: مجلس هشتم قوانین مورد نیاز واقعی جامعه را تصویب کرد و از جمله در بخش کشاورزی قوانینی به تصویب رسید که منافع مردم را در بر داشت.

این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، هیچ نقطه ضعفی را برای مجلس هشتم عنوان نکرد.

نقطه قوت: مواضع سیاست خارجی

نقطه ضعف: عملکرد نظارتی

علی‌اصغر یوسف‌نژاد نماینده ساری نیز در گفت‌وگویی، موضع‌گیری مجلس هشتم در مسائل مربوط به سیاست خارجی را خوب توصیف می‌کند و می‌گوید: مجلس هشتم در این مواضع منسجم عمل کرده است.

وی می‌افزاید: مجلس همچنین در نگارش برنامه پنجم خوب عمل کرد و می‌توان گفت که در قانون‌نویسی، عملکرد متوسطی داشته است.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، نقطه ضعف مجلس هشتم را در نظارت می‌داند و می‌گوید: مجلس هشتم در سال آخر در این خصوص بهتر عمل کرد اما نسبت به موضوعات اصلی مورد نیاز مردم و بخش‌های اقتصادی و فرهنگی ضعیف بوده است.

نقطه قوت: قوانین اقتصادی و هدفمندی یارانه ها

نقطه ضعف: مواضع سیاست خارجی

علی کریمی‌فیروزجایی نماینده بابل نیز در گفت‌وگویی دیگر تصویب قوانین خوب از سوی مجلس هشتم در حوزه مسائل اقتصادی را جزء نقاط مثبت عملکرد مجلس هشتم می‌داند و می‌گوید: قانون هدفمندی یارانه‌ها در این مجلس به تصویب رسیده که اقدام مثبتی بوده است،.

وی افزود: مجلس هشتم همچنین در حوزه علم و فناوری و تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان قدم‌های خوبی برداشته و قانون برنامه پنجم را هم تصویب کرده که در ابعاد مختلف دارای نقاط مثبت است و از آثار ماندگار مجلس هشتم به حساب می‌آید.

این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، موضع‌گیری‌های مجلس هشتم در عرصه بین‌المللی از جمله مساله فلسطین، رویارویی با صهیونیسم و استکبار و اقدامات دیپلماتیک با سایر مجالس را قابل تقدیر توصیف می‌کند.

کریمی فیروزجایی، برخی بی‌نظمی‌ها در مجلس هشتم و همچنین پرداختن به برخی حاشیه‌ها را از جمله اشکالات وارده به مجلس هشتم می‌داند و می‌گوید: مجلس در برخی برهه‌های حساس مثل فتنه ۸۸ از خود انفعال نشان داد در حالی که از هیات رییسه و رییس مجلس انتظار می‌رفت محکم‌تر در دفاع از مردم و انقلاب وارد شوند، اما روحیه محافظه‌کارانه‌ای از این مجلس در این رابطه شاهد بودیم.

نماینده مردم بابل در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از برخی حاشیه‌ها در دوره هشتم مجلس می‌افزاید: در این دوره وقت زیادی سر بگو و مگو با دولت گرفته شد در حالی که ما می‌توانستیم از این فرصت برای تعامل بهتر،‌ پیشبرد امور و حل مسائل مردم استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه برخی اشکالات نه به بدنه‌ی مجلس هشتم، بلکه به راس این مجلس وارد بوده، تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد مناسبات باید به گونه‌ای تنظیم می‌شد که بیشتر به اصل خواسته‌های مردم که حل مشکلات اقتصادی، بیکاری و تورم بوده، پرداخته می‌شد.

نقطه قوت: همراهی با دولت در هدفمندی یارانه‌ها

نقطه ضعف: عدم اطلاع رسانی درباره عملکرد مجلس

اسدالله بادامچیان نماینده تهران نیز با بیان اینکه مجلس هشتم نقاط قوت فراوانی داشته، به تصویب قوانین تسهیل کننده برای توده‌های محروم و مستضعف از جمله بیمه بیکاری، بیمه کارگران ساختمانی، زنان سرپرست‌ خانوار، برخورداری از حقوق شهروندی برای فرزندان زنانی که همسر غیرایرانی دارند، کمک به رفع موانع کسب و کار، بازنگری قانون تعاونی، قانون احزاب و تصویب قانون وزارت نفت و همچنین تدوین برنامه پنجم توسعه با ۱۴۰۰ حکم اشاره می‌کند.

این عضو کمیسیون شوراهای مجلس، همراهی با دولت در هدفمندی یارانه‌ها را نیز از دیگر نقاط مثبت دوره هشتم مجلس عنوان می‌کند و می‌گوید: نظارت بر مجلس هفتم قانونی و رسمی نبود، اما در مجلس هشتم هیات عالی نظارت که پیش از آن به شکل غیررسمی فعالیت می‌کند به نهادی قانونی تبدیل شد.

وی با اشاره به برخی استیضاح‌ وزرا در این دوره، می‌افزاید: بسیاری از این استیضاح‌ها گرچه در مدارای با دولت به نتیجه نرسید، یا نمایندگان قانع شدند و یا در برخی موارد امضاها پس گرفته شد، اما دلیلی خوبی است برای اینکه مجلس تعصب و قصد کارشکنی نداشته است و از سویی این اقدامات باعث شد وزرا بیشتر از کارشان مراقبت کنند.

بادامچیان با اشاره به اظهارات برخی نمایندگان مبنی بر عملکرد نامناسب مجلس هشتم در قبال فته، تصریح کرد:‌کسانی در این انتخابات به منظور مقاصد انتخاباتی، ‌عده‌ای از عناصر خدوم و ضدفتنه را به ساکتین و مردودین فتنه منتسب کردند در حالی که این افراد خودشان مقابل فتنه ایستاده بودند.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، نقطه ضعف مجلس هشتم را در این عنوان کرد که این مجلس بیش از این می‌توانسته اقدامات و فعالیت‌های خود را به اطلاع مردم برساند.

نقطه قوت: مبارزه با استکبار

نقطه ضعف: عملکرد نظارتی

محمدرضا خباز نماینده کاشمر معتقد است که مجلس هشتم از نظر مبارزه با استکبار و دادن بیانیه‌های به‌موقع و دفاع از حقوق ملت و جا نزدن در مقابل تشرهای استکبار جهانی خوب عمل کرده است.

وی می‌افزاید: با توجه به تهدیداتی که از سوی استکبار جهانی می‌شد، مجلس هشتم اصلا گوش به حرف آنها نداد و کار خود را کرد که به نظر نقطه‌ی مثبتی می‌آید.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، عملکرد نظارتی مجلس هشتم را نقطه ضعف این دوره از مجلس هشتم عنوان می‌کند و می‌گوید: متاسفانه مجلس از عهده این وظیفه بزرگ بر نیامد. مجلس اگر می‌خواست، می‌توانست جلوی خلاف قانون‌های دولت را بگیرد و نباید مجلس اجازه می‌داد که دولت در اجرای قوانین این‌طور عمل کند و اینگونه مقررات را زیر پا بگذارد.

نقطه قوت: ایجاد معونت نظارت

نقطه ضعف: روزمرگی

شکور اکبرنژاد نماینده تبریز در ارزیابی خود از عملکرد مجلس هشتم، می‌گوید: در این دوره آقای لاریجانی تدابیر خوبی داشتند از جمله تغییراتی در آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص سوال از وزرا و سوال از رییس‌جمهور انجام شد که می‌تواند برای کشور مفید واقع شود.

وی در ادامه، نظارت مجلس هشتم و ایجاد معاونت نظارت از نقاط قوت این دوره از مجلس عنوان می‌کند.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به نقطه ضعف مجلس هشتم، می‌افزاید: ضعفی که در تمام ادوار مجلس وجود داشته، این است که جایگاه مجلس به عنوان تصمیم‌گیر و قانونگذار چندان شناخته شده نیست و بیشتر حالت نمادی و ظاهری دارد به این معنا که تصمیمات در جاهای دیگری گرفته می‌شود.

وی می‌افزاید: متاسفانه مجلس به جای اینکه به مسائل ضروری و اساسی کشور بپردازد، به روزمرگی افتاده است، همچنان که دولت هم با روزمرگی کشور را اداره می‌کند.

اکبرنژاد ادامه می‌دهد: یکی از نقاط ضعف دیگر در مجلس هشتم این بود که عده کثیری از نمایندگان، نمایندگی دولت را می‌کردند در حالی که باید نماینده ملت باشند.

نقطه قوت: حمایت از حقوق هسته‌یی

نقطه ضعف: عدم رسیدگی به وضعیت دریاچه ارومیه

نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه نیز حمایت از حقوق هسته‌یی ملت ایران را نقطه قوت مجلس هشتم و عدم رسیدگی به وضعیت دریاچه ارومیه را از نقاط ضعف این دوره از مجلس عنوان می‌کند.

نقطه قوت: تقویت بعد نظارتی مجلس

نقطه ضعف: عدم کارآمدی فراکسیون‌ اصولگرایان

جواد آرین‌منش نماینده مشهد نیز، تقویت بعد نظارتی مجلس هشتم را نقطه‌ی قوت آن و عدم کارآمدی فراکسیون‌های مجلس به ویژه فراکسیون اکثریت (اصولگرایان) را از نقاط ضعف مجلس هشتم می‌داند.

وی می‌افزاید: متاسفانه فراکسیون اصولگرایان نتوانست وحدت و انسجام را آنگونه که شایسته بود، در مجلس برقرار کند.

نقطه قوت: تصویب قانون تجارت و قانون نظارت بر نمایندگان

نقطه ضعف:ناآرامی ارتباط بین دولت و مجلس

محمد دهقانی نماینده چناران نیز در گفت‌وگویی در ارزیابی خود از عملکرد مجلس هشتم می‌گوید: مهمترین قوت مجلس هشتم، تصویب یکسری قوانین بسیار مهم و ضروری برای کشور بود،‌ از جمله قانون تجارت که بعد از ۸۰ سال نیاز به تغییر داشت و بحمدالله در مجلس هشتم تصویب شد، همچنین قانون نظارت بر نمایندگان برای ارتقای سطح سلامت خود مجلس از قوانین بسیار مهم بود که با توصیه مقام معظم رهبری این کار به سامان رسید.

وی در ادامه تصویب قانون رسیدگی به اموال مسئولین را از کارهای مهم این دوره از مجلس عنوان می‌کند و می‌گوید: همچنین یکسری قوانین مادر در کمیسیون قضایی تصویب شد که قانون مجازات اسلامی،‌ قانون آیین دادرسی کیفری و قانون حمایت از خانواده از جمله‌ی آنها بود.

این عضو هیات رییسه مجلس درباره نقاط ضعف مجلس هشتم می‌گوید: نقطه ضعفی که اختصاص به مجلس ندارد و بخشی از آن به دولت و بخشی به مجلس مربوط است، این بود که مجلس نتوانست به خاطر رفتارهای دولت، آرامشی را بین دولت و مجلس ایجاد کند، این هم ضعف دولت و هم ضعف مجلس به حساب می‌آید. متاسفانه گاهی هم در داخل مجلس آرامش به هم می‌خورد و اختلافات به گونه‌ای رقم می‌خورد که منجر به ناآرامی می‌شد و هم اینکه این ناآرامی به نوعی در اختلاف بین مجلس و دولت موثر بود.

دهقانی تصریح می‌کند: من معتقدم برای کارآمدی مجلس باید تنوع سلایق سیاسی را بپذیریم چرا که مجلس پژواک سلایق سیاسی ملت است اما هنر ما باید این باشد که در عین حفظ و رعایت سلایق متنوع سیاسی، وحدت و آرامش بر مجلس حکمفرما باشد. وقتی اینگونه شد، شاهد بالا رفتن کارآمدی مجلس خواهیم بود. ما هم در عرصه نظارت و هم در عرصه قانونگذاری در سایه‌ وحدت و آرامش می‌توانیم گام‌های بلندتری برداریم.

وی در پایان می‌افزاید: به نظر می‌رسد می‌توان این موضوع را به گونه‌ای مدیریت کرد که کمتر دچار ناآرامی شویم و زمینه و بستری فراهم کنیم که انرژی‌های متنوع و متفرق مجلس و نمایندگان به سمت بالا رفتن سطح کارآمدی مجلس و نظام سوق داده شود.

نقطه قوت: پافشاری بر اجرای مصوبات

نقطه ضعف: تنقیح قوانین

علی عباسپور تهرانی رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، مهم‌ترین قوت مجلس هشتم را، بعد نظارتی آن می‌داند و می‌گوید: پافشاری منطقی که مجلس برای اجرای مصوبات داشت از گام‌های مثبت بود. با توجه به تخلفات دولت، مجلس پافشاری خوبی بر اجرای قوانین داشت.

وی درباره نقطه ضعف این دوره از مجلس نیز می‌افزاید: متاسفانه فرصتی پیدا نشد مصوباتی که در طول قانونگذاری کشور چه در قبل از انقلاب و چه بعد از آن داشتیم، تنقیح شود. ما با قوانینی روبرو هستیم که یا موازی و یا مغایر با هم هستند و این قوانین مجری را دچار مشکل می‌کند.

عباسپور ادامه می‌دهد: مجلس همتی کرد که این قوانین را سر و سامان دهد اما اقدام جدی در این راستا صورت نگرفت. به نظر می‌ر‌سد باید حرکت جدی درباره ساماندهی کل قوانین از ابتدای مشروطیت تاکنون انجام شود تا بتوانیم قانونی یکپارچه و منسجم را در اختیار دولت قرار دهیم.

نقطه قوت: همراهی با دولت در سیاست خارجی

نقطه ضعف: عدم استفاده بهینه از ظرفیت اصولگرایان

حسین نجابت نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگویی،‌ همراهی با دولت در سیاست خارجی را از نقاط مثبت عملکرد مجلس هشتم عنوان می‌کند و می‌افزاید: مجلس هشتم در تصویب برنامه پنجم نیز واقعا خوب عمل کرد.

وی با اشاره به نقاط ضعف مجلس هشتم نیز می‌گوید: مجلس هشتم نتوانست از ظرفیت اصولگرایان استفاده بهینه‌ای داشته باشد و وقتی این اتفاق نیفتاد ما دچار تشتت شدیم. البته این کار آسانی هم نبود اما به هر حال این اتفاق نیفتاد.

نقطه قوت: تصویب قوانین اقتصادی و هدفمندی یارانه ها

نقطه ضعف: عدم نظارت بر کارهای دولت

عماد حسینی نماینده مردم قروه در مجلس شورای اسلامی نیز تصویب برخی قوانین از جمله قانون اصل ۴۴، هدفمندی یارانه‌ها و قوانین اقتصادی را از جمله نقاط مثبت عملکرد مجلس هشتم می‌داند.

وی عدم نظارت بر کارهای دولت را از جمله نقاط ضعف مجلس هشتم عنوان می‌کند و می‌گوید: من معتقدم نظارت در این دوره به لحاظ نوشتاری خوب بود اما به لحاظ عملیاتی کردن نتوانست جایگاه خود را پیدا کند و شرایط به گونه‌ای بود که این نظارت جنبه‌ی عملیاتی به خود نگرفت و خروجی خاصی را از آن شاهد نبودیم.

حسینی معتقد است: مهم‌ترین نقطه ضعف مجلس هشتم این بود که روی تصمیمات و رای خود پایبند و محکم نبود. بعضا استیضاح و سوال‌ها پس گرفته می‌شد و این مشکلاتی را برای مجلس ایجاد می‌کرد.

منبع : ایسنا